ترس از تصمیم گیری باعث می‌شود که ما توانایی حل مسئله و شهامت انتخاب راه‌حل‌ها را نداشته باشیم. بعضی از تصمیم‌ها مانند انتخاب همسر، تغییر موقعیت شغلی، انتخاب یا تغییر محل زندگی اهمیت بالایی دارند و نیازمند بررسی و تفکر بیشتری هستند.
بدخلقی، کمبود انرژی و بی‌حوصلگی ناشی از افسردگی، بر روی قدرت تصمیم گیری فرد افسرده تاثیر منفی می‌گذارد. علاوهبر این، ناامیدی باعث دید منفی به زندگی و آینده می‌شود و همین فرایند انتخاب و تصمیم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بازنگری تصمیم هم آ،ین کاریست که باید انجام دهید. در بازنگری، اثربخشی و نتیجهۀ تصمیم ارزیابی می‌شود. در این مرحله باید از خود بپرسید که چه کاری را به خوبی انجام دادید و چه کاری را باید بهتر انجام بدهید. این بازنگری به شما کمک می‌کند تا نکات مثبتی یاد بگیرید و در تصمیم گیری‌های بعدی خود از آن‌ها استفاده کنید.
چالش های مهارت تصمیم گیری
او معتقد است که همۀ انسان‌ها قبل از تصمیم گیری به بررسی مسئله و جمع‌آوری اطلاعات می‌پردازند، راهکاری را پیدا می‌کنند، به دنبال اثربخشی آن هستند و بعد آن را در ذهن پیاده‌سازی می‌کنند. اگر این راه در ذهن ما انسان‌ها اثربخش باشد، آن را در عمل هم اجرا می‌کنیم، اما اگر راهکارهای قبلی در ذهن ما قابل اجرا نباشند، دنبال جواب بهتری می‌گردیم.
چرا بعضی از افراد از تصمیم فراری‌اند؟
در روش تصمیم گیری قابل‌قبول فرد تصمیمی می‌گیرد که ظاهری قابل‌قبول دارد و تنها نیازهای او را برطرف کند. در این روش فرد توجه کمتری به منطق و احساساتش دارد و فقط به دنبال راه‌حل من، است. شاید این روش بهترین نباشد ولی در آن لحظه معمولاً انتظارات و نیازهای تصمیم گیرنده را رفع می‌کند.
تصمیم گیری بر مبنای تصمیمات قبلی
همان‌طور که گفتیم، مهارت تصمیم گیری نقش مهمی در کیفیت زندگی دارد. بعضی از تصمیمات به‌قدری ساده و سریع انجام می‌شوند که شاید توجه چند، به آن‌ها نداشته باشیم. اما برخی دیگر اهمیّت زیادی دارند و می‌توانند در سرنوشت و آینده زندگی‌مان نقش موثری داشته باشند.
همیشه باید در نظر داشته باشید که حتی اگر تصمیم و انتخابتان را به بهترین شکل هم انجام دادید، باز هم ممکن است نتیجه با چیزی که انتظارش را دارید متفاوت باشد. اعتماد بیش از حد به نتیجۀ تصمیم می‌تواند نتایج بدی همراه داشته باشد.
آ،ین مرحله برای یک تصمیم واقعی
یکی از دلایلی که باعث می‌شود بعضی‌ها از انتخاب ، فراری باشند، اختلال ترس از تصمیم گیری یا Decidop،bia است. این اختلال برای اولین بار توسط د،ل کافمن، روانشناس معروف آمریکایی مطرح شد. 
تصمیم درست یک مهارت اجتماعی است، اما چه راهی برای تقویت این مهارت داریم؟ هر فردی در اجتماع با ،ب دانش و مهارت‌های کافی می‌تواند تصمیمات بهتری بگیرد و کیفیت زندگی‌اش را افزایش دهد. برای همین در این مقاله می‌خواهیم با مهارت تصمیم گیری و همچنین ابزارها و روش‌های مختلف آن بیشتر آشنا شویم.
مهارت تصمیم گیری چیست؟
حالا که با این موارد آشنا شدیم و درباره اهمیّت تصمیم در کیفیت زندگی می‌د،م، به هدف اصلی مقاله‌مان ی،ی روش‌های مختلف تصمیم رسیدیم.
انواع تصمیم گیری
اگرچه انتخاب راه درست یک مهارت ضروری زندگیست، اما برخی از افراد از آن فراری هستند. این موضوع دلایل مختلفی دارد، عواملی مانند ترس، اعتمادبه‌نفس پایین، افسردگی، اضطراب و نگر، بیش از حد، نداشتن مهارت و دانش کافی برای انتخاب و مواردی از این قبیل، می‌توانند قدرت تصمیم گیری افراد را تحت شعاع قرار دهند.
بسیاری از تصمیمات روزمره و معمولی زندگی ما انسان‌ها در حال عادی، شهودی و احساسی است ولی باید در نظر داشت که در موارد مهم و حساس این روش خیلی هم نتیجه خوبی ندارد و ممکن است به ما آسیب بزند. بهترین مثال برای تصمیم‌های احساسی زم،ست که ما در رابطه م،بی گیر کردیم و فقط بخاطر وابستگی‌های عاطفی نمی‌تو،م عقل، و منطقی عمل کنیم. این روزها بیشتر تراپیست‌ها و روان‌درمانگران مراجعان را به تمرین برای تصمیم‌های عقل، تشویق می‌کنند تا بتوانند از این روابط م،ب خارج شوند.
تصمیم بر اساس احساسات و منطق
شما برای آن که بتو،د بهترین نتیجه را از تصمیم‌های خود بگیرید، باید دانش و مهارت کافی را ،ب کنید. عوامل مختلفی بر کیفیت تصمیم و انتخب‌های ما تاثیر می‌گذارند. برای همین، باید پیش از هر چیزی بد،د که در مورد چه موضوعی می‌خواهید تصمیم بگیرید و اهمیّت این موضوع چقدر است.
تصمیم گرفتن برای مشکلات سخت
تصمیم گیری فرایندی ذهنی برای انتخاب بین چند گزینه‌ٔ مشخص است. در این شرایط، شما گزینه‌های روی میز را بررسی می‌کنید و بعد یکی را با دلیلی واضح انتخاب می‌کنید. به بیان دیگر، تصمیم گیری به م،ای قضاوت یا انتخاب میان دو یا چند راه‌حل مختلف است که به شکل‌های مختلف و در شرایط متفاوت با آن‌ها روبه‌رو می‌شوید.
برای تصمیم گیری نهایی و تعیین اولویت‌ها، نمودارهای «علت ومعلول» و «منحنی پرتو» موثر خواهند بود. در واقع نمودار «علت و معلول» به شما در شناسایی تمامی علت‌های موجود کمک می‌کند و «منحنی پرتو» شما را قادر می‌سازد که معیارها و دلایل خود را اولویت‌بندی کنید تا بتو،د بهترین و من،ترین آن‌ها را شناسایی کنید.
اجرای تصمیم نهایی
البته برای ارزیابی می‌تو،د از روش طوفان فکری استفاده کنید. در این روش، باید لیستی از همه‌ی ایده‌ها داشته باشید و بعد با افراد باتجربه مشورت کنید. با این کار ایده‌های مختلفی به دستتان می‌رسد و تعداد زیادی راه‌حل پیدا خواهید کرد.
تصمیم گیری نهایی و تعیین اولویت‌ها
تا اینجا مفصل درباره مهارت تصمیم گیری صحبت کردیم و حالا لازمست بد،م که چالش‌های این مسیر چیست؟
شناخت نادرست از مسئله
همان‌طور که گفتیم، مهارت تصمیم گیری فرایندیست که مستقیماً کیفیت مسائل زندگی، از موارد پیش پا افتاده و کم‌اهمیت تا مهمترین آن‌ها را در بر می‌گیرد. هر چه دانش و مهارت بیشتری در تصمیم گیری داشته باشید، می‌تو،د اتفاقات بهتر و فرصت‌های بیشتری را برای خود خلق کنید.
در فرایند تصمیم گیری باید از میان چندین راه یکی را انتخاب کنید. هرچه اطلاعات شما درمورد مسئله پیشامده بیشتر باشد، تصمیم بهتر و باکیفیت‌تری خواهید گرفت.
تصمیم گیری شهودی بر مبنای احساسات است. در این روش معمولاً اثری از دلایل منطقی نیست و فرد با احساس درونی‌اش تصمیم می‌گیرد.
می‌د،م تصمیم انواع مختلفی دارد برای همین باید خوب دربارۀ انواع این مهارت اجتماعی بد،م تا راحت‌تر به حل مشکل بپردازیم، سریع به جواب سنجیده‌ای برسیم و بین چند تصمیم مهم سرگردان نشویم.
در راه‌حل‌های عقل، و منطقی فرد پس از شناخت مسئله، راهکارها و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را فهرست می‌کند و بر اساس منطق و دلایل عقل، به آن‌ها الویت می‌دهد.
تصمیم گیری شهودی و احساسی
اضطراب هم دیگر عاملیست که روی تمامی فرایندهای ذهنی انسان و البته انتخاب‌هایش تاثیر م،ب دارد. استرس و اضطراب فراگیر، توانایی فرد برای استفاده از اندوخته‌های ذهنی، تجارب و اطلاعات را از او سلب می‌کند. همچنین، نگر، بیش از حد میزان ریسک‌پذیری را کاهش می‌دهد، بنابراین فرد مضطرب نمی‌تواند در آرامش و با استفاده از تمام توان خود برای حل مشکلاتش تصمیم درست بگیرد.
مراحل تصمیم گیری منطقی!
انسان همیشه در زندگی با مسائلی روبه‌رو می‌شود و به ناچار باید تصمیم بگیرد کدام مسیر را انتخاب کند. حتماً شما هم می‌د،د که تصمیم‌گیری مستقیماً در زندگی تاثیر می‌گذارد و به زبان ساده این تصمیم‌های ماست که کیفیت زندگی را تعیین می‌کند.
در بسیاری از مواقع، مسئله ساده و واضح است، به راحتی می‌تو،د آن را درک کنید و دنبال راه‌حلش باشید. اما گاهی اوقات مسئله پیچیده‌تر از این حرف‌هاست و همین باعث می‌شود که نتو،د موضوعات مختلف را تفکیک کنید و بفهمید که مسئله اصلی چیست.
مثلاً این دسته از افراد ممکن است بخواهند محل زندگی خود را تغییر دهند و در محیط بهتری زندگی کنند، اما به‌دلیل هزینه‌ها و ترس از انتخاب اشتباه خانه را بازسازی می‌کنند و به امید روزی که شرایط بهتر شود، ادامه می‌دهند.
گاهی افراد برای فرار از تصمیم‌های بزرگ و مهم، ترجیح می‌دهند که خود را سرگرم تصمیم گیری‌های ساده و جزئی کنند.
- چرا می‌خواهم که این مسئله را حل کنم؟
- چه،، تحت تاثیر این مسئله قرار می‌گیرند؟
- این مسئله چه تاثیری بر دیگران دارد؟
- آیا برای رسیدگی به این مسئله محدودیت زم، وجود دارد؟
،ب اطلاعات
تصمیم انواع مختلفی دارد که با توجه به شرایط، راه‌حل‌های متنوعی را ارائه می‌دهد. توانایی حل مسئله، بررسی گزینه‌ها و در نهایت تصمیم گیری درست، مهارت‌هایی ضروری هستند که مسیر زندگی افراد را تغییر می‌دهند. بنابراین لازم است که در این مورد دانش و اطلاعات کافی داشته باشید.
اهمیّت مهارت تصمیم گیری
اگر به فکر تقویت مهارت تصمیم گیری هستید، پیشنهاد می‌کنم خیلی گذرا با انواع آن آشنا شوید:
تصمیم گیری عقل، و منطقی
همه ما بسیاری از تصمیماتمان را بر اساس تجربۀ‌های قبلی می‌گیریم. گری کلین روانشناس معروف آمریکایی در این زمینه مطالعاتی را انجام داده است که بر اساس نتایج ۹۰ تا ۹۵% تصمیم گیری‌های ما به روش بازشناسی تصمیمات قبلی‌مان انجام می‌شود.
متخصصین حوزه مدیریت عقیده دارند که برای شناسایی اولویت‌ها، لازم است میزان «امکان‌پذیر بودن»، «قابل‌قبول بودن» و «محبوبیت» راهکارهای موجود را بررسی کنید. شما به،وان فرد تصمیم‌گیرنده، هر چه مهارت بیشتری در ارزیابی مزایا و معایب راه‌حل‌های مختلف داشته باشید، در تصمیم‌گیری نهایی موفق‌تر خواهید بود. در مرحله ارزیابی و سنجش، مشورت و بررسی پیشنهادات و نقطه‌نظرات دیگران بسیار کمک‌کننده است و شانس موفقیت را افزایش می‌دهد.
این نوع تصمیم ی،ی شما با درنظر گرفتن احساسات و منطق بتو،د راه‌حل پیدا کنید. در واقع این روش که به آن تصمیم گیری ،یبی هم می‌گویند برای زم،ست که شما راهکارها، مزایا و معایب هر دو روش تصمیم را با منطق خودتان لیست می‌کنید، با توجه به احساستان آن را اولویت‌بندی می‌کنید و در نهایت اگر درست عمل کنید رضایت بیشتر و البته اثرگذاری بهتری از این تصمیم دارید.
تصمیم گیری قابل‌قبول
تصمیم گیری مراحل مختلفی دارد. پیش از تصمیم باید همه‌ٔ گزینه‌های موجود را بررسی کنید، در این مرحله چالش شما حل مسئله است.
البته انتخاب و تصمیم درست و منطقی مراحل و ابزارهای مختلفی دارد که در ادامه گذرا با آن‌ها آشنا خواهیم شد:
حل مسئله و شناسایی
انتخاب و پیدا، راه‌حل مانند بسیاری از مهارت‌های دیگر، قابل یادگیری است و تکنیک‌های مخصوصی دارد که با یادگیری آن‌ها می‌تو،د بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید.
تاثیر اعتمادبه‌نفس
حالا که با این روند مهم آشنا شدیم، می‌تو،م مهارت انتخاب درست را تمرین کنیم. اگر هم در این مورد تجربه‌ای دارید می‌تو،د در ،مت کامنت‌ها درباره تصمیم‌های سختی که گرفتید بنویسید و تجربه‌تان را با مخاطبان ملی پیامک در میان بگذارید.
اجرای تصمیم نهایی شامل نقشه راه و مجموعه‌ای از فعالیت‌‌هاست که باید برای پیاده‌سازی تصمیم خود اجرا کنید.